من ندیدم دو صنوبر را با هم دشمن

من ندیدم بیدی سایه اش را بفروشد به زمین

رایگان می بخشد نارون شاخه خود را به كلاغ

هر كجا برگی هست شور من می شكفد

معماری جهان اسلام

معماری اسلامی در جهان اسلام به نسبت آب و هوا، فرهنگ و علاقه به سبکهای هندسی و آرابسک، ایده های هنرمندان و معماران هر منطقه با یکدیگر تفاوت دارد؛ اما در میان عمارتهایی که دارای معماری اسلامی هستند مسجد حائز اهمیت بسیاری است؛ چرا که در سراسر جهان اسلام مسجد مرکز زندگی دینی و مکان سجده و تسلیم است. به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه "مهر"، معماری اسلامی بخشی از هنر معماری است که به عنوان یک پدیده اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دینی از دین اسلام نشأت گرفته است . بنابراین این واژه دربرگیرنده ساختمانهای دینی و غیر دینی، تاریخی و مدرن و تمام مکانهایی که است در زیر مجموعه سطوح متنوع تأثیر اسلامی قرار می گیرند. معماری اسلامی براساس وقایع نگاری، جغرافیایی و سنخ شناسی ساختمان طبقه بندی می شود. گنبدها و مناره های بزرگ، محوطه های بیرونی وسیع که اغلب با سالن عبادت مرکزی همراه است؛ استفاده از ایوان میان بخشهای گوناگون؛ استفاده از اشکال هندسی و نقش و نگارها به سبک آرابسک، استفاده شدید از خطاطی زینتی عربی، استفاده قرینه سازی، فواره، محراب داخل مساجد رو به سمت مکه، استفاده از رنگهای روشن، تمرکز بر نمای داخلی ساختمان تا نمای خارجی آن از عناصر شناسایی معماری اسلامی در میان دیگر سبکهای معماری محسوب می شود. معماری اسلامی دارای مفاهیم متعدد و گسترده ای است. مفهوم قدرت بیکران الله با تم های تکرای همراه است که اشاره به عدم محدودیت قدرت پروردگار دارد. اشکال انسان و حیوان کمتر در معماری اسلامی دیده می شود و شاخ و برگ درختان از طرحهایی هستند که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و نشانده مفاهیم خاصی هستند. در معماری اسلامی از خوشنویسی آیات قرآن در داخل ساختمان به منظور زیبایی و اعتبار مورد استفاده قرار می گیرد. معماری اسلامی را معماری مستور نیز می نامید و این امر به دلیل زیبایی نهفته در فضاهای باز و اتاقها است که از نمای خارجی به چشم نمی خورد و سرانجام استفاده از مناره و گنبدهای بزرگ نشانده قدرت است. سبک معماری اسلامی مدت کوتاهی پس از رحلت رسول اکرم(ص) شکل گرفت. در دوران آغازین شکل گیری این هنر از سبکهای رومی، مصری، ایرانی/ ساسانی و بیزانسی تأثیرگرفت. نمونه اولیه آن در سال 691 میلادی با تکمیل قبة السخرة ( گنبد سنگی) یا همان مسجد الاقصی در بیت المقدس محسوب می شود. این بنا دارای ویژگی هایی چون فضاهای طاقدار داخلی، گنبد مدور و استفده از الگوهای تکراری تزئینی به سبک آرابسک است. مسجد سامره عراق از دیگر نمونه های بارز معماری اسلامی است که در سال 847 میلادی با ترکیب معماری ستون دار که ردیفی از ستونها در زیر یک سقف قرار گرفته اند و مناره ای مارپیچی ساخته شد.

باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد يزد ظهور آشکار هنر و معماري ايران و يادگاري باقي مانده از دوره هاي افشاريه و زنديه است.مجموعه شامل بخشهاي زير مي شود: عمارت ورودي، هشتي، بادگير، ساختمان بهشت آيين، تالار آيينه، آب انبار با دو ورودي و باغ. ساخت کليه مجموعه مربوط به سال 1160 ه.ق. مي شود بادگير ارتفاعي برابر با 34 متر دارد که مي توان آن را بزرگترين بادگير در نوع خود در جهان ناميد. ارتفاع دهنه فوقاني بادگير 11 متر مي باشد. اين بادگير هشت طرفه، باد را از هر سمتي که بوزد به درون ساختمان هدايت مي کند. . بادگير باغ دولت آباد از آجر و خشت خام ساخته شده و با کاه عايق شده است. سيستم برودتي اين بادگير به اين صورت است که جريان هوا پس از ورود به داخل ساختمان از روي يک حوض سنگي کوچک و فواره رد مي شود و سپس از آنجا به ساير اتاقها هدايت مي گردد، اتاق زير بادگير که حوض و فواره در آن قرار دارد بصورت هشتي (هشت ضلعي) است و درهاي متعددي در آن قرار دارد. در هر زمان که نياز به خنک نمودناتاق خاصي باشد، در بين آن اتاق و اتاق هشتي زير بادگير را باز مي نمايند. هم چنين باغسازي اين مجموعه يکي از بهترين و زيباترين نمونه هاي باغسازي ايراني است. یزد، اولین شهر خشت خام جهان

خانه هاي قديمي:خانه هاي قديمي يزد از جمله بناهاي ارزشمندي هستند كه يادآور زندگي سنتي مردم اين منطقه است اين خانه ها از لحاظ معماري و قدمت اهميت فراواني دارند. تنها در اين شهر است كه هنوز خانه هاي دوران ايلخاني قابل سكونت هستند از ويژگيهاي مهم اين خانه ها مي توان به حياط مركزي آن تالار، اتاقهاي سه دري، پنج دري، كرياس و فضاهاي گوناگون دیگر اشاره كرد كه ديوارهاي بلند اين خانه ها و نحوه آرايش و سازماندهي فضاهاي گوناگون دور تا دور حياط، نما سازي زيبا براي اين خانه ها از ويژگيهاي مهم و منحصر به فرد آنهاست

باغهاي تاريخي يزد:مراد از باغ در اين استان باغهايي است كه از لحاظ طراحي معماري و محوطه سازي و رديف كاري درختان مفاهيمي ويژه را در خود دارند و بيشتر يه عنوان فضاي سبز و محل استراحت و تفريح در گذشته استفاده مي شد. در استان يزد عليرغم كويري بودن و مشكل كم آبي باغهايي يافت مي شود كه نشانه ذوق و خلاقيت معماران يزدي است از ميان اين باغها مي توان به باغ دولت آباد، باغ خان، باغ مشير، باغ گل كار، باغ محموديه، باغ پهلوان پور مهريز، باغ تيتو بافق، باغ حافظي طزرجان، باغ گلشن طبس اشاره كرد كه در اين ميان باغ دولت آباد با داشتن بلندترين بادگير ايران به ارتفاع 33 متر از شاهكارهاي مهندسي معماران يزد است. از ديگر خصوصيات اين باغ مي توان به داشتن فضاهايي نظير عمارت هشتي، كلاه فرهگي، تالار آينه و حوضچه هايي با سنگهاي مرمرين اشاره كرد كه به جاي مانده از دوران زنديه است و هر ساله مورد بازديد گردشگران خارجي و داخلي قرار مي گيرد

سوغات يزد: از مهمترين كالاهايي كه به عنوان سوغات يزد مطرح هستند، مي توان ترمه، سفال، شيرينهاي سنتي نظير لوز، باقلوا، قطاب، پشمك و سوهان يزدي را نام برد

يزد‏ از لحاظ كيفيت ثبت آثار ملي در رتبه اول قرار دارد

خانه تاريخي در استان يزد به ثبت رسيده است115

خانه ی بروجردی ها

قدمت خانه طبق کتیبه موجود به 1292هجری قمری باز میگردد (حدود 132سال پیش ) و صاحب اولیه آن حاج سید جعفر نطنزی است در این خانه بیش از 150 بنا و گچ کار و آینه کار و دیگر هنر مندان برای مدت 18 سال کار کردهاند این خانه شامل قسمتهای دوگانه اندرونی و بیرونی بوده که دارای حیاطی کشیده است که در دوسر آن دو مجموعه فضایی مهم واقع اند که نسبت به دیگربخش های خانه از ارتفاع بیشتری برخوردارند و قسمت بیرونی آن مورد بحث است . جبهه جنوبی حیاط مهمترین بخش خانه است که دارای تالار بزرگی هست با اتاق ها و فضاهایی که در دو طبقه و دور تا دور تالار قرار گرفته اند و در جلوی این تالار فضایی وجود دارد که رابط بین تالار و ایوان بزرگ مشرف به حیاط است اغلب فضاهای اصلی این خانه دارای تزئیانات مفصلی هستند به خصوص شقف گنبدی و یزدی بندی شده تالار اصلی و نورگیرهای تعبیه شده در لابلای آن که همواره با نورگیر اصلی وسط شکلی ویزه و بسیار متفاوت به گنبد بخشیده اند. ایوان جلوی این بخش با نمای شاخص و بلند در جلوی حجم پر هیبت سقف تالار خودنمایی میکند . حوض طویل و کشیده میان حیاط و باغچه های دو طرف آن نیز به شکوه این منظره افزوده است . مجموعه واقع در جبهه شمالی نیز دارای یک تالار پنج دری با شاه نشین است که یک مهتابی در جلوی خود و و دو اتاق سه دری کوچک نیز در دو طرف آن قرار دارد . در جبهه شرقی سه اتاق و فضاهای مربوط به خدمه قرا دارد و در جبهه غربی فقط طاق نماهایی قرینه با نمای جبهه مقابل به چشم می خورد ورودی نیز شامل یک سر در و جلو خان با تزئینات گچ بری و چند فضای متوالی مختلف الشکل و دالانی است که به حیاط ختم می شود و به طور کلی این ترکیب تازه وارد را طی پشت سر گذاردن سلسه مرلتب خاصی به حیاط می رساند.

زلیخا عشق نمی داند

زلیخا مغرور قصه اش بود زلیخا به همنشینی نامش با یوسف می نازید زلیخا بر بلندای قصه رفت و گفت رونق این قصه همه از من استاین قصه بوی زلیخا می دهد کجاست زنی که چون من شایسته عشق پیامبری باشد ، تا بار دیگر قصه ای این چنین زیبا شود؟قصه دیگر نازیدن زلیخا را تاب نیاورد و گفت: بس است زلیخا ! بس است .از قصه پایین بیا ، که این قصه اگر زیباست ، نه به خاطر تو ، که زیبایی همه از یوسف است .زلیخا گفت: من عاشقم و عشق رنگ و بوی هر قصه ای است . عمریست که نامم را در حلقه عاشقان برده اند.قصه گفت : نامت را به خطا برده اند ، که تو عشق نمی دانی. تو همانی که بر عشق چنگ انداختی . تو آنی که پیرهن عاشقی را به نامردی دریدی. تو آمدی و قصه ، بوی خیانت گرفت . بوی خدعه و نیرنگ. از قصه ام بیرون برو تا یوسف بماند و راستیو زلیخا از قصه بیرون رفت . ***خدا گفت: زلیخا برگرد که قصه جهان ، قصه پر زلیخاست و هر روز هزارها پیرهن پاره می شود از پشت . اما زلیخایی باید، تا یوسف ، زندان را بر او برگزیند.وقصه را و یوسف را ، زیبایی همه این بود.زلیخا برگرد!

عرفان نظرآهاری

برای آشنایی بیشتر با این نویسنده ی زیبا اندیش به وبلاگ «نور و نار» مراجعه کنید

دانشگاه شیراز به تشنج کشیده شد

امروز با خوندن میلی از یکی از دوستان معماری شیراز شنیدم که دو روزبنا به دلایل جالبی دانشگاهشون تعطیله، گفتم شما ها هم از این هیجان دور نمونین:)) از بد بدتر بسیار است

طرح مبارزه با بدحجابی به دانشگاه رسید طرح مبارزه با بدحجابی به دانشگاه شیراز کشیده شد ومسئولان دانشگاه با نصب آئین نامه ای در خوابگاه پسران شهید مفتح دانشگاه شیراز موجب شدند تا دانشجویان به صورت گسترده دست به اعتراض بزنند. 2500 دانشجو از یک شنبه شب تا بعد از ظهر روز گذشته با برگزاری تجمعی اعتراضی خواستار بركناري رئیس دانشگاه شدند. آغاز ماجرا بر اساس گزارش شاهدان عینی، دانشجويان اعتراض خود رااز آنجا آغاز کردند كه مديريت دانشگاه به نصب آيين‌‏نامه و مقررات جدید در تابلوهاي خوابگاه پسرانه شهيد مفتح دانشگاه شيراز اقدام کرد. بر اساس این آیین نامه محدودیت های جديدي برای نوع پوشش و رفت و آمد دانشجویان در نظر گرفته شده بود.از جمله اين محدوديت‌‏ها براي دانشجويان پسر، می توان به محدوديت در پوشش و عدم استفاده از شلوارك و ركابي به عنوان لباس راحتی در راهروها و محوطه خوابگاه و همچنین ممنوعیت ورود و خروج به خوابگاه از ساعت 23 الي 5 صبح، اشاره کرد.همچنین بر اساس مقررات جدید، ورود ميهمانان و همراهان دانشجويان به خوابگاه ممنوع شده و نگهبانان حق دارند، بدون اجازه و به طور سرزده به اتاق‌‏های دانشجویان وارد شوند. پس از نصب اين آيين‌‏نامه در خوابگاه پسرانه شهيد مفتح دانشگاه شيراز، دانشجویان اعتراضات خود را از ساعت 20 شب با شكستن تابلوهاي نصب شده آغاز کردند. تجمع دانشجويان از ساعت 30/22 در محوطه خوابگاه وارد مرحله جدیتری شد و رفته رفتهبر تعداد معترضین افزوده شد. دانشجويان که بعد از مدتی تعدادشان به 2 هزار نفر رسیده بود، بعد از نيم ساعت در حالي كه شعارهای "دانشجو مي‌‏ميرد، ذلت نمي‌‏پذيرد" ، "مدعي عدالت،خجالت خجالت"، "اينجا پادگان نيست" ، "صادقي، صادقي، استعفا، استعفا" سر می دادند به محوطه پرديس ارم رسيدند و با حلقه زدن به دور ميدان پشت در ورودي دانشگاه، نزدیک سه ساعت تجمع كردند. در ساعت 30/1 بامداد دوشنبه دكتر صادقي رئیس دانشگاه وارد محوطه كوي دانشگاه شيراز شد اما دانشجويان با شعارهاي پي در پي و خواندن سرود، اجازه سخنراني را به وي ندادند و پس از حدود نیم ساعت به خوابگاهها بازگشتند. تجمع دوم: خواسته ها دانشجویان دانشگاه شیراز تجمع خود را از ساعت 10 صبح روز گذشته از سر گرفتند. دانشجويان معترض با سر دادن شعارهاي قبلی خواستار برکناری محمد صادقی از ریاست دانشگاه شدند. اين دانشجويان خواسته‌‏هاي خود را در 11 بند تنظیم کردند که خبرگزاری ایلنا این 11 مورد را به شرح زیر گزارش داده است: 1- استعفاي مسوولان دانشگاه به دليل عدم كفايت و ناامن كردن محيط دانشگاه 2- لغو كليه محدوديت‌‏هاي اعمال‌‏شده به دانشجويان اعم از دختر و پسر از جمله حساسيت‌‏هاي بي‌‏جا نسبت به پوشش خواهران، حفظ و احترام به حريم شخصي دانشجويان 3- بهبود وضعيت نابسامان و نامطلوب خوابگاه‌‏هاي دانشگاه 4- بهبود امكانات رفاهي در خوابگاه‌‏هاي دانشجويي پسران و دختران 5- بهبود كيفيت و اصلاح وضعيت نابسامان سلف سرويس 6- جلوگيري از تك‌‏صدايي شدن دانشگاه و آزادسازي كليه فعاليت‌‏هاي فرهنگي، صنفي، اجتماعي و سياسي 7- بهبود وضعيت نابسامان علمي دانشگاه و افزايش امكانات پژوهشي 8- تعويض ناوگان فرسوده حمل و نقل و بهبود وضعيت سرويس‌‏دهي و افزايش ساعات كار سرويس‌‏ها 9- 24 ساعته شدن كتابخانه‌‏هاي دانشگاه و امكانات‌‏سازي متناسب با تعداد دانشجويان 10- اصلاح نحوه برخورد دستگاه‌‏هاي نظارتي اعم از حراست، كميته انضباطي و انتظامات 11- ايجاد فضاي امن و آرام با جلوگيري از حضور بي‌‏نمود مسوولان حراست و انتظامات و حفظ حريم خوابگاه خواهران. دانشجویان در تجمع دوم همچنان به تکرار شعار و سرود پرداختند و خواسته های خود را اعلام کردند تا اینکه برای بار دوم رئیس دانشگاه در جمع دانشجویان حاضر شد به گزارش خبرنگار ايلنا از شيراز،«محمد صادقي» ، رئيس دانشگاه شيراز، در پاسخ به خواسته‌‏هاي دانشجويان اظهار داشت: "استعفا براي من شيرين است، اما ممكن است استعفاي من قبول نشود. قصد دارم جلسات متعددي با شما برگزار كنم و اولويت‌‏هاي مشكلاتتان را با نظرسنجي از بين خودتان تعيين كنم." اما اين سخنان صادقي باعث شد تا دانشجويان شعار "نظرسنجي گزينشي" را سر دهند. رييس دانشگاه شيراز در ادامه در مورد لغو كليه محدوديت‌‏هاي اعمال شده و حساسيت‌‏هاي نابجا نسبت به پوشش دختران دانشجو كه يكي از درخواست‌‏هاي دانشجويان دانشگاه شيراز بود، گفت: "محدوديت‌‏ها در اختيار ما نيست و ما با محدوديت‌‏هاي خارج از چارچوب قانون مخالفيم و سعي داريم تنها قانون را رعايت كنيم." اين بخش از صحبت‌‏هاي رييس دانشگاه نيز با شعار "سفسطه سفسطه" از سوي دانشجويان پاسخ داده شد. صادقي در ادامه سخنان خود در مورد ورود مأموران حراست دانشگاه به حريم دانشجويان، گفت: "هيچ شخصي حق دخالت در حريم شخصي دانشجوها را ندارد." وی، ورود مأموران حراست به خوابگاه‌‏هاي دانشجويي به طور سرزده را كار خطرناكي دانست و افزود: "اين موضوع از ديد من اشكال دارد." اما دانشجويان در اين لحظه شعار "دروغه دروغه" را سر دادند. رييس دانشگاه شيراز در ادامه در مورد بهبود وضعيت رفاهي اين دانشگاه، گفت: "ما نسبت به وضعيت نامطلوب خوابگاه حساس هستيم و قصد داريم در آينده اولويت‌‏هاي شما را دسته‌‏بندي كنيم." دانشجويان مجدداً شعار استعفا، استعفا، را سر دادند و خواستار استعفاي رييس دانشگاه شدند." در اين هنگام يكي از دانشجويان گفت: "شما براي برگزاري جشن ثقلين كه يكي از جشن‌‏هاي مذهبي است، 300 ميليون تومان خرج كرديد، اين در حالي است كه وضعيت رفاهي و سيستم سرمايش دانشجويان تنها با 250 ميليون تومان قابل حل است." صحبت اين دانشجو با حمايت دانشجويان حاضر در تجمع همراه شد. رييس دانشگاه شيراز در ادامه در خصوص وضعيت سلف‌‏سرويس اين دانشگاه، اظهار داشت: "بسياري از مشكلات شما را قبول دارم، سال گذشته و امسال برنامه‌‏هايي را به طور جدي پيگيري كرديم و قصد داريم در آينده با هماهنگي ارگان‌‏هاي مربوطه، مواد اوليه غذاها را تغيير دهيم." دانشجويان متحصن در ادامه آزادسازي فضاي دانشگاه و جلوگيري از تك‌‏صدايي دانشگاه را خواستار شدند. صادقي خاطرنشان كرد: "محيط دانشگاه بايد محيط تضارب آرا باشد و ديدگاه دانشجويان در يك تعامل علمي و بدون فرقه‌‏گرايي مورد توجه قرار گيرد و همه فعاليت‌‏ها بايد در چارچوب قانون اجرا شود." اين بخش از سخنان صادقي با شعار "انجمن اسلامي، انجمن اسلامي" همراه شد. يكي از دانشجويان متحصن گفت: "مديريت دانشگاه شيراز شش ماه پيش انجمني تحت عنوان انجمن اسلامي دانشگاه شيراز راه‌‏اندازي كرده و از انجمن اسلامي اصلي دانشگاه شيراز خواسته است تا نام خود را تغيير دهد و تا زماني كه نام اين نهاد تغيير نكند، انجمن اجازه فعاليت ندارد." در ادامه اين تحصن، يكي از دانشجويان خطاب به رييس دانشگاه شيراز، گفت: "شما حتي اجازه نمي‌‏دهيد انجمن اسلامي فعاليت كند، با اين وجود بايد هم منتظر چنين برخوردي باشيم." وي با بيان اينكه اعتراض به جداسازي سرويس‌‏هاي حمل‌‏ونقل دختران و پسران يكي ديگر از درخواست‌‏هاي دانشجويان است، گفت: "دختران در گذشته امنيت نداشتند." در پايان اين تحصن، دانشجويان اعلام كردند كه اگر به خواسته‌‏هاي صنفي آنها پاسخي داده نشود، همچنان به اعتراض خود ادامه خواهند داد. پیشینه طرح وضع مقررات جدید در دانشگاه شیراز بر اساس مرام‌‏نامه اخلاقي دانشجويان انجام گرفته که براي اولين بار در 15 بهمن سال 84 توسط دانشگاه تهران تدوين شد و الگوهای اخلاقي، رفتاري و پوششي را در بر می گیرد. اگر چه این طرح در دانشگاه تهران عملی نشد اما از سال گذشته مسئولان دانشگاههای دیگری از جمله سهند تبریز، علامه طباطبايي، هنر، صنعتي شاهرود، شيراز، شهركرد، تربيت معلم تهران و مازندران با الگوبرداری از دانشگاه تهران، به صورت جدی به اعمال مقررات محدود کننده پرداختند. اجرای این طرح از طرف دانشگاهها به حراست دانشگاه ها محول شده است

نوشته شده در سه شنبه چهارم اردیبهشت 1386 توسط انجمن نیوز

آناهیتا ایزد بانوی آبها

آناهیتا ایزدبانوی نگهبان آب‌ها و باورها و عشق و باروری

بیژن روحانی

ایزدبانوها و الهگان در باورها و اعتقادات مردمان دوران باستان جایگاه مهمی داشته‌اند

اعتقاد به نیروی زاینده و بارور کننده زن در نمادها و افسانه‌هایی تجلی یافته که از آن روزگار به یادگار مانده‌اند پرستش و نکوداشت ایزدبانو یا زن- خدا به دوران مادر تباری برمی‌گردد، یعنی دوره‌ای تاریخی که مادر نقش محوری در تعیین تبار و هویت فرد داشت و به جای آن که مرد یا پدر مشخص کننده جایگاه او در جمع باشد، نسبی که از مادر یا زن به انسان می‌رسید، تعلق او را به گروه یا قبیله خود ثابت می‌کرد. بنابراین ایزدبانوها یا الهگان باروری را یکی از کهن‌ترین خدایان مورد پرستش انسان می‌دانند آناهیتا که نام کامل او اردویسورآناهیتاست در اعتقاد ایرانیان ایزدبانوی نگهبان آب‌ها و باران‌ها، ایزد پاکی، باروری، برکت و نماد عشق و دوستی بوده است آناهیتا از نظر واژه شناسی از دوجزء "آن" و "هیتا" تشکیل شده است. "آ" یا "آن" پیشوند نفی‌کننده و "هیتا" به معنی آلوده است و بنابراین آناهیتا یعنی پاک و دور از آلودگی، ایزدبانوی آب‌های پاک. اما بخش اول نام این ایزد بانو که اردویسور است ظاهرا اشاره به رودخانه مقدسی است در دنیای باستان. آناهیتا را با "ایشتر" الهه بابِلی نیز مقایسه کرده‌اند آناهیتا یادگاری است از دوران پیش از آیین زرتشت، اما نفوذ این ایزدبانو تا دوران بعدی و به ویژه دوران ساسانی برجای ماند طبیعی است در سرزمینی که این ایزدبانو مورد ستایش و احترام است، معابد، نقش‌برجسته‌ها و یا تندیس‌هایی به یاد او ساخته شود.نام آناهیتا در کتیبه‌های هخامنشی از زمان اردشیر دوم به کار برده شده است و پیش از آن یعنی در زمان کوروش و داریوش و خشایارشا نامی از آناهیتا نیست. ظاهرا پرستش آناهیتا در دوران اردشیر دوم رونق گرفت و او مجسمه‌هایی را در معابد به یاد این ایزد بانو برپا کرد.در کتیبه‌ای که از او در شوش باقی مانده او بیان می‌کند که بازسازی ایوان و کاخ شوش را به درخواست اهورامزدا، آناهیتا و میترا به انجام رسانده است از نقش برجسته‌های مهم آناهیتا در ایران می‌شود به تصویر او در نقش رستم و همچنین تاق بستان در کرمانشاه اشاره کرد. در نقش برجسته تاق بستان، خسرو پرویز پادشاه ساسانی در میان اهورامزدا و آناهیتا ایستاده است. در این نقش برجسته، آناهیتا که در سمت راست شاه ایستاده، تاجی همانند اهورا برسر و در یک دستش حلقه فر ایزدی را نگه داشته و در دست دیگرش کوزه‌ای است که از آن آب می‌ریزد. اهمیت این نقش برجسته، به جز موارد تاریخی از آن روست که نقش و تصویر زن، در دوران طولانی امپراتوری‌های ایران باستان بر کمتر کتیبه و نقش برجسته‌ای، حکاکی شده است و نمونه تاق بستان جزو نمونه‌های نادر و بنابراین بسیار با اهمیت آن است. کافیست این نکته را در نظر داشته باشیم که در میان انبوه نقوش تخت جمشید، هیچ تصویری از زن، چه به صورت زمینی و چه به صورت اسطوره‌ای و در قالب الهگان یا ایزدبانوها وجود ندارد. آناهیتا در این نقش برجسته با هیکلی نیرومند تصویر شده، ردای بلندی به تن دارد و چیز چندانی از اندام او دیده نمی‌شود این نقش برجسته در تاق بستان که در داخل بزرگترین تاق یا ایوان این محوطه حجاری شده خصوصیات جالب توجه دیگری نیز دارد. از جمله واقع شدن آن رو‌به‌روی چشمه و دریاچه‌ای که ارتباط آن را با آناهیتا یا ایزدبانوی آب‌ها بیشتر مشخص می‌کند. در قسمت ورودی تاق یا ایوان بزرگ، درخت زندگی تصویر شده و بربالای آن نیز فرشتگان بالدار کنده‌کاری شده‌اند.در نقش رستم نیز، آناهیتا در صحنه‌ای مشابه با تاق بستان، کنار نرسی پادشاه ساسانی تصویر شده است شاید یکی از دلایلی که ساسانیان چنین نقش آناهیتا را گرامی داشته‌اند و آن را در دو نقش‌برجسته مهم خود تصویر کرده‌اند روایتی است که از به قدرت رسیدن اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانی برجا مانده است. طبق این روایات، اردشیر بابکان پیش از پادشاهی نگهبان معبد آناهیتا در شهر استخر در نزدیکی تخت جمشید بوده است. بنابراین شاید این‌گونه اهمیت این ایزدبانو برای پادشاهان ساسانی افزایش یافته باشد به طوری که آنها آناهیتا را در صحنه‌های دیهم ستانی پادشاه یا گرفتن فر ایزدی از دستان اهورا مزدا تصویر کرده‌اند در میان مشهورترین مکان‌هایی که آنها را معابد آناهیتا در ایران می‌نامند، معبد آناهیتا در کنگاور نزدیک کرمانشاه و همدان و معبد آناهیتای بیشاپوردر حوالی کازرون استان فارس اهمیت بیشتری دارند. اما با این حال در این دو معبد هیچ تصویری از آناهیتا موجود نیست. سخن در مورد شیوه معماری، یافته‌های باستان‌شناسی و دوره ‌تاریخی معابد مربوط به آناهیتا را به گفتار دیگری موکول می‌کنیم آناهیتا، ایزدبانوی آب و برکت و باروری برای ایرانیان تقدس فراوانی داشته است. احترام به آب روان و پاک نگاه داشتنش شاید یادگاری از آن دوران باشد

گزارش‌های مربوط به میراث فرهنگی زمانه را اینجا می‌توانید دنبال کنید..

کرج و فرانک لوید رایت

آثار به جامانده از سلطنت پهلوی

استراحتگاه رضا شاه در مسیر دیزین و کاخ مروارید، از آثار سیاحتی به جا مانده از سلسله‌ی پهلوی در کرج است. کاخ مروارید یکی از زیباترین کاخ‌ها به لحاظ معماری و تزئینات داخلی است و از طرح های معمار بزرگ رایت می باشد. این کاخ در مهرشهر کرج قرار دارد، به دستور شمس پهلوی، خواهر محمدرضا شاه، ساخته شده است و بدین جهت به کاخ شمس نیز معروف است. وجه تسمیه‌ی مهرشهر نیز این است که این منطقه مهریه‌ی شمس پهلوی بوده است

پارک بازی کودکان در نیویورک

فضای بازی تخیلی متممی برای برقراری ارتباط هر چه بیشتر فضاهای بازی در محوطه باز برای کودکان است. تصور وجود چنین فضایی که ضامن رشد فکری کودکان حین بازی است، توسط دیوید راکول، کسی که تعریف فضای خصوصی را در زندگی شهری هویت بخشید، در شهر نیویورک صورت گرفته است. 15 هزار فوت مربع مساحت فضای بازی است که در منطقه برلینگ اسلیپ در بخش شمالی و قدیمی بندر شهر ساخته خواهد شد. فضای بازی تخیلی سه بخش اصلی دارد. یک بخش چند سطحی باز با فضای بزرگی که شامل بازی با آب و شن و ماسه ساحل است، پهنه عظیمی از بازیهای پازل و بخشی که همراه با انجام کاری و آموختن مهارتی، بازی هم در آن نهفته است. نمونه مشابه مورد آخر در اروپا هم ساخته شده است که سبب شده کودکان با مشاغل آینده آشنا شوند و استعدادهای خود را کشف کنند. طرح راک ول سبب سر و سامان بخشیدن به سایت بندری و تجاری قدیمی شده است. از سویی ساخته شدن یک آمفی تاتر که در نزدیکی فضای بازی است، سبب چند عملکردی شدن طراحی شهری شده است. نسخه جدید پیچیده شده توسط راک ول و همکارانش به سبب دارا بودن کانسپتی معمارانه، کارآمد و انعطاف پذیر، فضایی با چند عملکرد و چندین نوع بازی برای کودکان و والدینشان فراهم خواهد کرد. طبق برنامه ریزی انجام شده در اواخر سال ۲۰۰۷ مجموعه شروع به ساخت خواهد شد.

شهر ، شب ، نور

جالبه که بدونین.....

قد فضا نوردان هنگامی که در فضا هستند 5 تا 7 سانتی متر بلند تر می شود سوسک، سریع ترین جانور شش پا است، با سرعت یک متر در ثانیه خرگوش ها و طوطی ها بدون نیاز به چرخاندن سر خود قادرند پشت سر خود را ببینند کرگدن ها قادرند سریع تر از انسان ها بدوند یک اسب در طول یک سال ، هفت برابر وزن خود غذا مصرف می کند رشد دندانهای سگ آبی هیچ وقت متوقف نمی شود و جالب تر از همه اینکه قلب وال ها با جثه ی به این بزرگی تنها نه بار در دقیقه می تپد ولی قلب جوجه تیغی در حالت عادی 190 بار در دقیقه می زند که در دوران خواب زمستانی به 20 بار در دقیقه کاهش می یابد 80 درصد امواج تلفن های همراه به وسیله سر جذب می شود جغد ها قادر به حرکت دادن چشمان خود در کاسه چشم نیستند 98.5 درصد از ژن های انسان و شامپانزه یکسان است

نگاهی به معماری بیست و پنج سال اخیر ایران

نویسنده : شاهرخ گلستان

این مطلب از بی بی سی گرفته شده است

مهندس داراب دیبا، استاد دانشگاه تهران و سرپرست گروه های هنر معماری و شهرسازی در دانشگاه های آزاد ایران، سه شنبه گذشته سخنرانی جامعی همراه با نمایش اسلاید، پیرامون معماری بیست و پنج سال اخیر ایران، در انجمن آرشیتکت های ایران در پاریس ایراد کرد و با بیانی روشن و بی تکلف به نارسایی ها و بی بند وباری های این موضوع مهم اجتماعی و فنی پرداخت او در مورد موسساتی که بعد از انقلاب، معماری را زیر پوشش گرفته اند یعنی سازمان برنامه، وزارت مسکن و شهرداری تهران گفت آنها موازی با هم کار می کنند و ارتباط چندانی با هم ندارند و هیچ هماهنگی هم بین آنها موجود نیست و هر کدام راه خود را می روند علاوه بر این ضوابط کیفی هم وجود ندارد، کارها در دست مهندسین مشاور عمده است و جوانان تحصیل کرده خوش فکر قادر به ابراز وجود نیستند و نمی توانند کار کنند در مورد عدم رعایت اصول شهرسازی در تهران، مهندس دیبا گفت شهرداری تهران از زمان کرباسچی که خودکفایی خود را اعلام کرد، شروع کرد به فروش مجوز تراکم و مجوز ارتفاع آنها در مقابل پول های هنگفتی که می گرفتند مجوز صادر می کردند و سرمایه داران در نقاط مختلف شهر شروع به برج سازی کردند و تهران امروز را می بینید و یا بسیاری از شهرهای دیگر مثل شیراز و یا شهر جدیدی که در کنار یزد ساخته شده است، شهرهایی هستند که هیچ نوع هویت و هیچ نوع ارزش کیفی ندارند و فقط نشانه های سوداگری اند در این شهرها هیچ نوع حقوق شهروندی رعایت نشده است. خانه های دو - سه طبقه ناگهان زیر سایه خفقان آور یک برج بیست و چند طبقه قرار می گیرند به طوری که ساکنان آن یا مجبور به ترک خانه هایشان می شوند و یا باید تحمل کنند که هرگز رنگ آفتاب را نبینند مهندس دیبا گفت در ایران امروز کنترل کیفی ساختمان وجود ندارد، زیبا شناسی اصلا مورد توجه نیست، به معماری با توجه و در ارتباط با بافت شهری نگاه نمی شود، و فساد و رشوه خواری از یک طرف و اعمال نفوذ صاحبان قدرت از طرف دیگر، کار را برای دریافت هر نوع پروانه ساختمان آسان کرده است او با اشاره به بهای بسیار زیاد زمین در تهران که گاه به متر مربعی یک میلیون و هشتصد هزار تومان می رسد، گفت دیگر امکان ساختن خانه برای کسی فراهم نیست و برج سازی و آپارتمان نشینی بسیار مورد توجه قرار دارد به گفته مهندس دیبا، بعد از انقلاب اسلامی، زمانی که فلسفه برگشت به اصل و ریشه بخصوص در مسائل هنری مطرح شد، توجه مهندسین معمار به سرچشمه اسلام و سرچشمه سنت، باعث شد که بسیاری از ساختمان های سال های اولیه انقلاب کپی بی شخصیت ساختمان های دوره صفوی از کار دربیاید و این بی هویتی، تا امروز ادامه یافته است او از ساختمان های ناموزونی گفت که ظاهرشان سنتی است، پرداخت پنجره ها "پست مدرن" است و یک "کلاه فرنگی" هم بالای آن قرار گرفته است.اسکلت فلزی دارند با پوششی از سنگ و شیشه و چندان کارهای با ارزشی از نظر معماری نیستند او با تاسف از معماران برجسته ای یاد کرد که با انقلاب اسلامی کشور را ترک کردند (حدود پانزده نفر را نام برد) و جای خالی آنها را کسی پر نکرد مهندس دیبا با اشاره به کثرت دانشگاه ها و تاسیس دانشکده های معماری و شهرسازی در اکثر شهرهای ایران و ایجاد مقاطع تحصیلی لیسانس، فوق لیسانس و دکترا گفت اکنون حدود ده هزار دانشجوی معماری به تحصیل اشتغال دارند "آنها در محل هایی درس می خوانند که ساختمان های قدیمی هستند و برای دانشکده ساخته نشده است، کتاب به مقدار کافی در اختیارشان نیست و استاد هم تقریبا وجود ندارد. چون در استخدام اساتید جدید، نه دانش آنها که بینش ایدئولوژیکی- سیاسی شان در درجه اول اهمیت است مهندس دیبا در ادامه سخنانش تعدادی اسلاید از ساختمان ها و یا طرح های آماده اجرا نشان داد و به تجزیه و تحلیل کارها پرداخت. او گفت که برای این مجموعه نه بهترین ها را انتخاب کرده است و نه بدترین ها را در مورد ایمنی ساختمان های بلند، او گفت که تنها یک سال و نیم است که رعایت مقررات آتش نشانی و زلزله اجباری شده است اما امکانات فنی آتش نشانی در ایران تنها تا طبقه سیزدهم کارایی دارد و برای طبقات بالا خطر همچنان باقی است او افزود که شیشه های اینگونه ساختمان های بلند اکثرا یک جداره و نازک و غیر استاندارد هستند و آنگونه که در غرب مرسوم است که پنجره های طبقات بالاتر شیشه های قطورتری داشته باشند، در ایران به این موضوع توجهی نمی شود مهندس دیبا نمونه های جالب و زیبایی از منازل مسکونی در شهرهای مختلف ایران از جمله در مناطق شمال و یا یزد، کرمان و اصفهان را نشان داد که معماران با استفاده از مصالح محلی ساختمان های به قول خودش معقولی بنا کرده اند از نکته های مورد اشاره مهندس دیبا، لزوم وجود یک ارتباط منطقی میان ساختمان و کاربرد آن بود. او اسلاید ساختمانی را نشان داد که عینا از روی ساختمان "کرایسلر" از آمریکا متعلق به هفتاد سال پیش ساخته شده و اکنون مرکز مطالعات قرآنی در تهران است از سخنان مهندس داراب دیبا چنین بر می آید که در بیست و پنج سال اخیر، هیچ بنای عمومی مثل سینما، تاتر، ورزشگاه، بازار و از این قبیل در ایران احداث نشده است و فرودگاه "بین المللی امام خمینی" که حدود چهل سال پیش تصمیم به تاسیس آن گرفته شد، هنوز سال ها مانده است تا بخشی از آن قابل استفاده شود او گفت مهندسین ایرانی تجربه چنین کارهای عظیمی را نداشتند و تازه یکی دو سال است که اجازه ورود و کار به مهندسین خارجی داده می شود و "این خودش فرجی است"

معماری ایرانی،در سخن سه نسل از معماران صاحبنظر

مرحوم استاد محمد کریم پیرنیا

نادر اردلان

داراب دیبا

مرحوم سید هادی میرمیران سوال:اگر بنا بود از میان آثار ارزشمند تاریخ معماری ایران آثاری را به عنوان معرف تمام عیارهنر معماری ایران برگزینید،کدام آثار را انتخاب می کردید؟ -پیرنیا:در هر کدام از شش شیوه ی تاریخ معماری ایرانی یک شاهکار هست.اما به یاد می آورم که مرحوم مهندس فروغی تعریف می کردکه یک بار در بوزار پاریس مسابقه ای برگزارکردند و از همه پرسیدند که اگر بخواهید خوش تناسب ترین ساختمان جهان را معرفی کنید،چه بنایی را انتخاب می کنید؟که گنبد قابوس برنده شده بود.باید هم میشد،چون حتی کسانی مثل پسران چنگیز هم گفته بودند"این بنا را خراب نکنید،بگذارید باقی بماند تا معلوم شود ما چه چیزهایی را خراب کردیم."و در واقع این بنا بدون هیچگونه تزئین ،گچبری و ... مظهر تناسب و زیبایی است.از دیگر شاهکارهای معماری ایرانی نیز می توان به گنبد سلطانیه که البته مجموعه ی کاملی بوده و حالا دیگر نیست اشاره کرد.ساختمان های دوره صفوی مثل کاروانسرای مادر شاه، مدرسه مادر شاه(مدرسه چهار باغ)،بازارچه بلند و همچنین باغ سازی ایرانی نیز در معماری ایرانی متمایز می باشند -نادر اردلان:مجموعه ی بازار اصفهان و کاخ- بازار که از میدان کهنه و مسجد جامع سلجوقی متعلق به قرن پنجم شروع می شود تا میدان نقش جهان (قرن دهم) ادامه می یابد و از طریق محورهای دوگانه ی چهارباغ صفوی به پل الله وردیخان وچهار باغ خواجوبه پل زیبای خواجو که نقطه ی اوج این حرکت است و سپس به زاینده رود میرسد.کل این مجموعه ی شهری عالیترین نمونه ی خطی یک نظام مثبت در جهان است که بیش از صد و پنجاه بنا و چهار باغهای مهم را در یک دوره ی بیش از ششصد ساله به یکدیگر پیوند می زند.این مجموعه محل گردهمایی مردم و نمونه ی کاملی است که انواع خدمات مورد نیاز زندگی را به طرزی مبتکرانه و استثنایی و به یادماندنی در خود جامیدهد - داراب دیبا: در کل سه اثر زیر را بدون درنظر گرفتن اولویت خاص میتوانم مطرح کنم.ساختمان هشت بهشت(اصفهان) به علت تنظیم ارتفاعات با گشایشهای فضایی برای بوجود آوردن نماهایی از درون به منظره ی اطراف و طبیعت؛نظام هندسی استثنایی ؛عبور از هندسه ی رابط و میانه به مرکزیت که یکی از ویژگی های مهم طراحی معماری ایران است.- میدان نقش جهان به علت تداوم فضای شهری و عبور از فضای کلان در جهت به وجود آوردن شاخص شهری؛- باغ فین کاشان به علت نظام هندسی و تداوم بنا با باغ،حظور آب و گیاه در هماهنگی با نظام کلی - سید هادی میرمیران:در میان آثار ارزشمند تاریخ معماری ایران،به نظر من چند اثر در منتهای کمال و زیبایی، مبانی و اصول معماری ایرانی را منعکس می کنند که عبارتند از:تخت جمشید، طاق کسری ، گنبد قابوس ، مسجد جامع اصفهان ، آرامگاه الجایتو، ارگ علیشاه(مسجد جامع تبریز)، مسجد جامع اصفهان ، مسجد شیخ لطف الله ، سی و سه پل ، پل خواجو و عمارت هشت بهشت.ولی اگر بخواهیم از میان این آثار تنها یک اثر را برگزینیم،ترجیح میدهم که مسجد امام اصفهان را انتخاب کنم.این اثر براستی تمامی اصول و ارزشهای معماری ایران را در خود دارد و اگرچه از نظر احجام تشکیل دهنده ی آن و ترکیب این احجام کم نظیر است،آنچه در این بنا شگفت آور و به طور قطع بی نظیر است،همانا فضای بدیع و مسحور کننده ی آن و تنوع و ترکیب مافوق تصور این فضاهاست.در مراتب بعدی می توان به سی و سه پل اصفهان و ارگ علیشاه تبریز اشاره کرد برگرفته از مجله ی آبادی،سال پنجم ،شماره ی نوزدهم،زمستان هفتاد و چهار

آقای داراب دیبا

داراب دیبا معمار، طراح و نقاش

دکترای هنر ، معماری و شهرسازی

عضو هیات علمی دانشگاه تهران دانشکده هنرهای زیبا از سال 1348 کارشناس وزارت فرهنگ و آموزش عالی و وزارت مسکن و شهرسازی برگزارکننده نمایشگاههای انفرادی و جمعی در ایران و خارج از کشور ، در زمینه نقاشی ، عکاسی و معماری عضو موسس دفتر طراحی و مطالعات معماری استاد مدعو دانشگاه های ام . آی . تی، هاروارد امریکا و دانشکده هنرهای زیبا پاریس ( بوزار ) کارشناس بین المللی مطالعات و ارزیابی هنر و معماری معاصر کشورهای اسلامی ،صاحب تالیفات متعدد به زبان فارسی ، انگلیسی و فرانسه از جمله کتاب های ( طبیعت و هنر ) ( مساجد معاصر کشورهای اسلامی ) و ( نگاهی به مهندسی و معماری معاصر ایران ) همچنین از جمله تالیفات دیگر او می توان به کتاب های ا صول طراحی معماری ( وزارت فرهنگ و آموزش عالی 1370-1365 ) مساجد معاصر کشورهای اسلامی ( انتشارات آکادمی لندن) نگاهی به مهندسی و معماری معاصر ایران وزارت مسکن و شهرسازی) و خانه های سنتی اصفهان ( دانشکده معماری پاریس بلویل 2000 ) اشاره نمود . عضو هیات تحریریه مجله علمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و مجله معماری و شهرسازی عضو رابط هیات تحریریه مجله آرشیتکتور دوژوردوئی (پاریس ) و مجله معمار_ لندن

تا خدا فاصله ای نیست

تا خدا فاصله ای نیست،بیا با هم از پیچ و خم سبز گیاه، تا ته پنجره بالا برویم و ببینیم خدا پشت این پنجره ها لحظه ای کاشته است؟ تا خدا فاصله ای نیست ، بیا، با هم از غربت این نادانی سوی اندیشه ادراک افق مثل یک مرغ غریب لحظه ای پر بزنیم.... کاش می شد همه سطح پر از روزن دل بستر سبز علف های مهاجر می شد یا همان فهم عجیب گل سرخ یا همین پنجره گرد غروب تا مرا با تو از این سادگی مبهم ترس ببرد تا خود آرامش احساس پر از فهم وصال تا خدا فاصله ای بود اگر من چه می دانستم که اقاقی زیباست؟!یا گل سرخ، پر از سر خداست؟!یا اگر بود که من، لای اوراق پر از سجده برگ، رمز تسبیح! نمی نوشیدم و از آرزویش مرطوب شعور من و تو در دل گرم و پر از شور امید خطی از عشق نمی فهمیدم من به پرواز خدا در دل من، در دل تو مثل هر صبح پر از آیه و نور، بارها! معتقدم و قسم می خورم این بار، به هر آیه نور تا خدا فاصله ای نیست، بیا

مهین رضوانی فرد

عجب تعطیلاتی بود واقعاً لازم بود...جز شروع و پایان سفرم بقیه اش عالی بود همه جای دنیا در تعطیلات و مواقعی که استفاده کننده بالاست امکانات بهتر و بیشتر می شه ولی اینجا دقیقاًعکسه.....موقع خروج از مشهد در 3 فروردین هواپیما 9 ساعت تأخیر داشت موقع برگشت در 14 فروردین 6 ساعت و نیم تأخیر که البته اینطور که می گفتن این آمار نرمالی بوده بعضی پروازها 24 ساعت تأخیر داشته که واقعاً تأسف داره، ولی بازم دست خلبان درد نکنه که ما رسیدیم به خونمون البته در این زمانهایی که در فرودگاه بودم چندتا مجله خوندم که گلچینی از مطالب جالبش را در وبلاگ می تونین بخونین حالا یکم از خوبی های این تعطیلات بگم در این10 روزی که در جزیره کیش بودم بهترین کار این بود که هر روز صبح حداقل 1 ساعت در ساحل حافظیه کتابی که همیشه مشتاق خوندنش بودم ولی فرصت نمی شد ((بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران)) نوشته دکتر وحید قبادیان البته تموم نشد ولی همین که شروع شد جای خوشحالی داره، دوم اینکه سعی کردم با دیدی متفاوت از دفعات پیش به جزیره نگاه کنم، جزیره ای که به دلیل مرجانی بودنش پر از آرامش است و این آرامش در همه چیز از رانندگی گرفته تا بیل بردهای تبلیغاتی و طراحی ساختمانها و.....به چشم می خورد.نکته ی جالبی که نظرم را جلب کرد جدا سازی مسیر رفت و آمد ماشین ها در بعضی خیابانها بود که به جای جدول ها ی بتنی از گلدانهایی کوچک بر روی یک سه پایه فرفوژه استفاده کرده بودن که مطمئنم اگه این طرح در مشهد اجرا می شد شهرداری هر روز باید گلدان شکسته از خیابونها جمع می کرد حالا عکس هایی گرفتم که اگه فرصت کنم به زودی برای وبلاگ آماده می کنم همیشه شاد و موفق باشید

مواجهه با ابزار جدید برای طراحی محیطی

مریی کردن جریان نامرئی انرژی

پیشرفتهای اخیر در زمینه ی طراحی با کامپیوتر، واقعیت مجازی، علم دینامیک سیالات و مدلسازی نور، امکان رویت بسیاری از قالبهای نامرئی را فراهم کرده است. این مسئله برای دستیابی به کیفیت بالاتر و کارایی بیشتر در طراحی ساختمانها کمک شایانی خواهد کرد.رویکرد جدید در طراحی مستلزم درک روشنی از چگونگی عملکرد ساختمانها در شرایط گوناگون استو اینکه چگونه از بیرون یا درون شکل خواهند گرفت. ذاشتن درک بهتری از دو عامل نحوه ی رفتار مردم و نحوه ی رفتار ساختمان، در کنار بهره گیری از تکنیکهای پیچیده ی مدلسازی با کامپیوتر، عوامل کلیدی طراحی زیست محیطی با مصرف انرژی پایین هستند. ابزار های متداول مدلسازی با کامپیوتر، که امروزه در اختیار مهندسات و معماران قرار گرفته است، دارای قابلیت مدلسازی جریان حرارت، انجام محاسبات مربوط به دانش سیالات و نهایتا مدلسازی پردازش نور طبیعی و مصنوعی هستند.برای افزایش بهره مندی از منابع طبیعی و داشتن استنباط روشنی از عوامل فراهم کننده ی آسایش ساکنان، شیوه ی زندگی اجتماعی آنها و الگوی زیست این افراد،لازم است محیط اطراف ساختمان مطالعه شود.در ساختمان اداره ی مرکزی بانک تجارت فرانکفورت، برای افزایش کارایی ساختمان، آزمایشات گوناگونی صورت گرفت. شبیه سازی انجام شده از جریان سیالات توسط دفتر مهندسی جی راجر پریستون و شرکاء، نه تنها مثل یک فتو مونتاژ ساختمان را در زمینه ی شهری آن نشان میدهد، شکل و شدت انرژی باد راپیرامون ساختمان و در ارتفاعات مختلف نمایش دهد. امروز از طریق خلق واقعیت مجازی با شبیه سازی کامپیوتری، امکان بررسی چگنگی جابجایی انرژی در سطح کره ی زمین، و همچنین بطور مثال، بررسی نحوه ی توزیع جریان هوا و نور طبیعی در یک ساختمان منفرد بوجود آمده است، امکانات منحصر بفردی که قبلا در اختیار ما نبود.پتسدامر پلاتز در برلین، یکی از بزرگترین، دیدنی ترین و با کیفیت ترین مراکز اداری ایجاد شده در اروپاست. طراحی این مجموعه به گونه ای است که فضاها ضمن استفاده از تهویه طبیعی، امکان بهره مندی کامل از نور طبیعی را نیز پیدا میکند در این پروژه ها، از شبیه سازی کامپیوتری برای تسهیل عبور جریان هوای طبیعی در خلال وضعیتهای گونانگون پنجره ها بهره گرفته شده است.نرم افزار های کامپیوتری شبیه سازی چگونگی توزیع نور طبیعی در فضا را امکان پذیر کرده اند. این امر به طراح کمک میکند که طرح را به بهترین نحو و کارا ترین فرم ممکن، اجرا کند.ماده ی رنگی ، طیف کامل منبع روشنایی را جذب و فقط بخشی از آن را منتشر میکند و به این ترتیب حس رنگ بوجود می آید. طبیعی است چنانکه منبع روشنایی از نظر تنوع و توان هریک از طول موجهای مرئی الکترو مغناطیس ضعیف باشد،رنگهای موجود در محیط را به خوبی نشان نمیدهد. شاخص نمایش رنگ قابلیت منبع روشنایی را در نمایش پالت رنگهای اصلی نشان میدهد. طبیعتا در جایی که تشخیص رنگ اهمیت زیادی داشته باشد شاخص نمایش رنگ باید در حد اکثر ممکن باشد. در شرایطی که رنگ پردازی محیط چندان دقیق،جالب یا مهم نباشد بهتر است از منابع روشنایی با شاخص پایین تر استفاده شود. در جدول زیر شاخص های استاندارد فضای متداول معماری آورده شده است

حد اکثر شاخص نمایش رنگ 100 فرض میشود.

-موزه ی دفتر گرافیک،خانه، بیمارستان، مطب، دندانپزشک(تشخیص رنگ دندانها) بیش از 90-

اداره،مدرسه،مغازه و ویترین، رستوران،ورزشگاه، تئاتر،سالن کنسرت بین 80 و 90-

راهرو،پله فضاهای فرعی ساختمانهای مسکونی و عمومی بین 60 و 80-

فضاهای صنعتی،کارگاهها،انبارها بین 40 و 60-

پارکینگ،کارگاههای ساختمانی، بار اندازها بین 20 تا 40لامپهای موجود در بازارها هر کدام بخش خاصی از رنگها را خوب نشان میدهند. نور های گرم رنگهای نارنجی و قرمز را خوب نشان میدهند و نور های سرد آبی را. در طراحی فضاهایی نمایش رنگ اهمیت زیادی دارد، از مخلوط نور های سردوگرم استفاده میشود.عموما از ترکیب لامپهای متال هالید(با حرارت رنگ بین 3000 تا 4200 کلوین) و لامپ سدیم تحت فشار زیاد(با حرارت رنگ حدود 2500 کلوین) نتیجه ی خوبی حاصل میشود. برای مخلوط کردن صحیح نور باید به مخروط نور و جهت تابش آن توجه شود.طیف:طیف نور که عموما با دیاگرامهای مختلف نمایش داده میشود، نشان دهنده ی مشخصات نور خارج شده از لامپ و توان هریک از طول موجهای آن است. دیاگرامهای طیف نور نه فقط نور های مرئی بلکه همه ی امواج الکترو مغناطیسی منبع نوری از جمله امواج ماوراء بنفش و مادون قرمز را نیز نشان میدهند.در انتخاب منبع نوری باید به میزان امواج مخرب غیر قابل رویت نیز توجه کرد و در صورت نیاز صافیهایی برای آنها در نظر گرفت

هدایت نور طبیعی

استفاده ی موثر از انرژیهای طبیعی

موثر ترین روش استفاده از نور خورشید تامین روشنایی با نور طبیعی است. حتی بهترین لامپ رشته ای در مقایسه با نور خورشید برای تامین میزان معینی روشناییِ, به میزان بیشتری انرژی الکتریکی برای هر متر مربع نیاز دارد و میزان بیشتری گرما تولید میکند. مشارکت نور طبیعی در تامین روشنایی هر ساختمان باید در عین توجه به مقابله با جذب حرارت نامطلوب صورت پذیرد.ایده ی بهینه کردن ارتباط میان سایه ونور طبیعی هدایت شده به درون فضای معماری,به اشکال جدید ممکن است,نور شکن های بزرگ پیش ساخته از بتن, که رنتسوپیانه در مجموعه ی منیل در هوستون تگزاس استفاده کرد, نمودی زیبا از این اشکال تازه را به نمایش گذاشت. جالب توجه این است که راه حل مشابه و ظریف تری نیز برای ایجاد تعادل بین نور طبیعی و سایه را طرح آلمانی کوستر با مشارکت اکالوکس ارائه کرده است.نور سر چشمه ی وجود همه ی هستی است. با روشن کردن سطح اجسام، نور به آنها پیرامون و یک محیط مرئی را اهدا میکند. و جمع شدن سایه در پشت آنها به اجسام عمق میدهد. اجسام تنها در مرزهای روشنایی و تاریکی است که معنی پیدا میکنند, و شکل خود را بدست آورده و نشان میدهند, روابط داخلیشان کشف میشود، و مانند حلقه های زنجیر تا بیکران بهم متصل میشوند. نور به اجسام, استقلال و خود مختاری میبخشد و همزمان, وابستگی های آنها را محدود میکند. ما حتی میتوانیم اینطور بیان کنیم که نور به هر شیء در محیط اطراف خود آنقدر ترفیع میدهد که آن شیء کاملا مشخص شده و با سایر اشیاء فرق میکند. نور این خالق وابستگیها و ارتباطاتی که جهان را شکل میدهند, در حالیکه خود نیز سرچشمهء همهء موجودات است به هیچ وجه یک منبع ثابت و غیر منقول نیست. نور بیشتر دارای حرکت ارتعاشی است و در کنار تغییر دایمیش پیوسته جهان را تحت تاسیر خود قرار میدهد.معماری- که تمام تلاش آن این است که نور پراکنده را تکه تکه کند, حضورش را در یک مکان ثابت حفظ و نگهداری کند و در عصر ها و دوران ها جستجو کرده,تا نور را با تمام خاصیت حیات بخشش به دقت در دام خود اسیر کند-نور در هر لحظه شکل جدیدی به موجودات میدهد و مناسبات مشترک جدیدی برای اشیا بوجود می آورد, و معماری نوررا بصورت مختصر و صریح ترین حالت آن متمرکز میکند. خلق یک فضای معماری به عبارت ساده متمرکز کردن و تصفیه ارزی نوراست.ارتباط بین معماری و نور چندان در اذهان شکل نمیگیرند اینکه انها در لایه تجربیات ذهنی شکل گرفته و سپس زندگی مادی را رقم میزنند. تجربیات- از از معماری ژاپنی میگوید – برای مثال چایخانه جاییکه در آن فضا بسادگی بوسیله ی صفحات کاغذی مانند تقسیم شده, و در یک قالب چوبی ظریف امتداد داده شده است. هنگامیکه از بین تقسیمات آن عبور میکنی نور به آرامی در فضای داخلی پخش میشود, تا به تاریکی بیامیزد, و فضایی را بوجود بیاورد که در آن تنها درجه ای از نور تکرنگ وجود دارد. معماری ژاپنی فعلا تلاش کرده است تا بوسیله ی تکنو لوزی حساسش؛ نور را به اجزای اصلیش تبدیل کرده و به عبارتی آنرا بشکند. تغییرات ظریفی که معماری ژاپنی در تراز های مختلف این انژی نرتعش کسب میکند فضا را به شکلی غیر قابل درک زنده مینماید.در معماری عربی یک بار از دیوار های ساخته شده از سنگهای بزرگبرای جدا کردن فضای داخل از خارج استفاده کردند., پنجره هایی در این دیواره های ضخیم(که انگار ساخته شده بودند تا مانعی برای دنیای بیرون باشند) کار گذاشته شده بودند, کوچک بودند و طرح و ساخت ساده ای داشتند. ,این پنجره ها تقریبا بیش از آنکه به نور اجازه ی دخول به داخل را بدهند, با برق ریادی میدرخشیدند, اتگار که آنها تجسمی از نور بودند. شاید آنها,نشانگر این میل اساسی و دیرینه ی انسان بودند , بوجود آوردن تاریکی برای ظهور نور نور. هنگامیکه, یک ستون درخشنده نور در سکوت عمیق تاریکی نفوذ میکند، مانند حضور یک وجوذ باب و بلتد مرتبه است. آن پنجره ها نه تنها برای سرگرمی بصری ساخته نشده بودند، بلکه عاملی برای نفوذ بی واسطه ی نور بودند. و نوری که به فضای داخلی معماری نفوذ میکرد فضایی دارای ساخته ای راسخ، استوار و سنگیر را بوجود می آورد. این باز شو های ساده حرکت نور را به ظرافت می ربود. فضا- مانند یک مجسمهء در حال ساخت به وسیله ی خطی از نور در تاریکی رخنه میکرد تراشیذه میشد، و ظلپاهر آن با گذشت هر لحظه بطور متوالی تغییر میکرد.در دوران مدرنیسم ، معماری ، پنجره ها را از محدودیت سازه ای جدا کرده و به آنها این اجازه را داده است که آزازدانه در هر اندازه ای ساخته شوند. اما در عوض اینکه نتیجه ی آن در آزادی آن در معماری دیده شود، خاصیت حیاطی نور بیهوده بکار اداخته شده و به عبارتی گم شده است. معماری مدرن دنیایی بی نهایت شفاف را بوجود آورده است- نیایی ازنور و تنها نور ، نور بجای همه چیز دیگر و خالی از تاریکی ، ایندنیای سراسر نور ، معنای مرگ فضا را میدهد، همانگونه که تاریکی مطلق اینگونه است.برای انسان نخستین نور بعنوان وسیله ای برای محاسبه ی زمان محسوب میسد. اشعه های پر انرژی نور که از فاصله دور خورشید به زمین منعکس میشوند- نوری که از نظر جهت، زاویه و شدت تغییر میکند و این تغییرات به مکان فصل و زمان بستگی دارد- به احساس و درک انسان اولیه از امکان شکل اساسی میدهد. این نور که بوسیله ی بازشوهایی به داخل فضاهای ساخته شده ی او کشیده میشد، این امکنن را به انسانی که داخل آن سکونت داشت میداد که وجودش را در ارتباط بت محیط اطراف درک کند و بفهمد.از زمان قرون وسطی تا مدرنیسم- هم در معماری ژاپنی و هم در معماری غربی – نور احتیاج به کنترل هوشیارانه ای در قبال پاسخ به قیود مختلف و شایان توجه داشت. به همین دلیل انسان در بدو ورود به دنیای معماری از ارتباطاتی که انسان و طبیعت را مقید میکرد آگاه میشد.امروزه بیشرفت فنی و تکنولوژیکیف نور پردازی معمارانه را به سهولت و بی هیچ سختی و البته خالی از هر گونه احساس ممکن ساخته است. بعلاوه بوسیله نور پردازی مصنوعی، انسان حتی از ارتباطش با طبیعت نیز ئور میمیند و این رابطه را از دست میدهد.به همین دلیل بسیار عمیق به نقش نور طبیعی نظر می افکنم،نوری که میتواند- در هر نقطهاز محیط ساخته شده ی ما – بوسیله ی مجاورت بیواسطه و شایان توجهی از زمان و مکان ما صحبت کند.بواسطه ی تحقیقات دقیق و توجهات عمیق،نور را به فضای داخلی معماری هدایت میکنم بطوریکه آن نور فضا را بوسیله ی عمق مشخص و تعریف کندو فضاهایی بسیار مهیجو تحریک کننده بوجود آورد.نور به تنهایی نمیتواند نور باشد. حتما باید برای نور تاریکی هم وجود داشته باسد تا نور موجودیت خویش را بوجود آورد.درخشان و با جلال و قدرت،تاریکی،که درخشندگی نور را بر می افروزد و قدرت نور را آشکار میکند،ذاتا قسمتی از نور است. تا کنون عظمت و عمق تاریکی از محدوده ی توجهات ما نا پدید بوده است، و ای ختلاف جزیی که نور و تاریکی ایجاد میکنند . همنوایی ذهنیشان همگی تقریبا راموش شده اند